Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi
Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi
Amerikalı Psikiyatrist Milton Erickson uzun süren profesyonel çalışma yıllarında, saÄŸlığı elverdikçe, birçok terapiste, terapi hakkında yeni bakış açıları kazandırdığı dersler vermiÅŸtir. SaÄŸlığı el verdikçe dedik. Çünkü yaÅŸamının erken dönemlerinde geçirdiÄŸi hastalıkla ölümle burun buruna gelen ve sonrasında uzunca bir süre yerinden kımıldayamayacak durumda yaÅŸayan Erickson, hayatını bu hastalığının bıraktığı etkilerle savaÅŸarak geçirmiÅŸtir.
Hastalığı onun çalışmalarının önünde sadece engel olarak yoktur. Kendi anlatımıyla hastalığı onun oluÅŸturduÄŸu terapi yönteminin kaynağıdır da. Hayatının ilk çocukluk dönemlerinde ve ergenliÄŸinin bir kısmında kımıldamadan yaÅŸadığı o hasta yatağında yapabildiÄŸi tek ÅŸey insanları gözlemlemek olmuÅŸtur. Ä°nanların konuÅŸmalrı, konuÅŸmalardaki ton deÄŸiÅŸmeleri, jestleri, mimikleri ve tüm bunlarla o andaki davranışlarını incelerken insanları nasıl etkileyeceÄŸini öÄŸrenmiÅŸ ve tüm profesyonel yaÅŸamında bunu kullanarak baÅŸka doktorların vaz geçtikleri hastalara yardım eli uzatabilmiÅŸtir.
Milton Erickson’un terapisi ya da hipnoterapisi (Ericksonian Hypnosis) hakkında kendisinin yazdığı ve haliyle bir çerçeve içerisine aldığı, isimlendirdiÄŸi bir yazı yoktur. Ondan eÄŸitim alanlar ise bu engin bilgi ve tecrübe birikimini kendi bilgileri dahilinde algılayabilmiÅŸlerdir. Bu nedenle Erickson’un terapi yöntemi günümüze farklı bakış açıları nedeniyle faklı biçimlerde gelmiÅŸtir.
Biraz daha somutlaÅŸtırmak gerekirse, Milton Erickson’u kalınca gövdesi olan bir aÄŸaç olarak düÅŸünebiliriz. Farklı birikimlere sahip farklı öÄŸrencileri de bu aÄŸacın çeÅŸitli yönlere doÄŸru uzayan dalları olarak görülebilir. Bu dalların her birinde farklı terapi yöntemleri (meyveler) yetiÅŸmiÅŸtir.
Bu dallardan bir tanesi ise Ä°nsoo Kim Berg ve Steve de Shazer’in ekipleri ile birlikte geliÅŸtirdikleri Kısa Süreli Çözüm Odaklı Terapi olarak adlandırılmıştır. Son olarak Çözüm Odaklı Terapi halini almıştır.
Çözüm Odaklı Terapi
“Gerçeklerin tümü probleme aittir, çözüme deÄŸil”
Wittgenstein
Çözüm Odaklı Terapi (ÇOT) çözüm ile problemin prensipte birbirinden bağımsız olarak var olduÄŸu varsayımından çıkmaktadır. Bu varsayım ise problemin çözümü için problemin kendisine eÄŸilerek onu analiz etmeye odaklanan tüm terapi yöntemlerinin reddi anlamına gelmektedir.
ÇOT’un bir baÅŸka varsayımı ise bizatihi Milton Erickson’un insanoÄŸlu hakkındaki varsayımından hareket etmektedir: Ä°nsanoÄŸlu karşı karşıya kaldığı tüm problemleri çözebilecek kaynaklara sahiptir. Milton Erickson bir yerde problem çözümü hakkında bir bebeÄŸin ayağı kalkma ve yürüme mücadelesinden bahseder. Ona göre, ki bunu hemen herkes gözlemleyebilir, bir bebek önce defalarca ayağı kalkma denemesi yapar. Her denediÄŸinde “baÅŸarısızlıkla” sonuçlanır. Bebek bu ayağı kalkma-düÅŸme denemelerinden sonra ayakta durmaya baÅŸlar ancak adım atmayı denediÄŸinde düÅŸer. Bir süre de bunun için birçok ”baÅŸarısız” giriÅŸimi olacaktır. Bunların da sonunda adım atma ve sonrasında kendi başına yürüme gerçekleÅŸir.
Milton Erickson için sadece bebeÄŸin bu ayaÄŸa kalkış ve yürümeyi öÄŸrenme süreci bile bir insan için sorunlarla baÅŸ edebilmede yeterli bir kaynaktır.
Ancak ne Erickson ne de Çözüm Odaklı Terapinin geliÅŸtiricileri bu varsayımlardan hareketle terapinin kolay olacağını varsaymamaktadırlar.
Steve de Sahzer’in ÅŸu sözleri süreçle ilgili bu bakış açısını yansıtacak niteliktedir:
Sade, yalın olmak zor bir iştir.
Çözüm Odaklı Terapi alana hakim terapistlerce uygulandığında kısa sürede danışanın deÄŸiÅŸimini oluÅŸturabilecek özel yöntemlerden biridir.
Ä°zzet Zülküf ÇELÄ°K
