
Zeki Ama Çalışmıyor
Birçok ebeveyn çocuÄŸunun zeki olduÄŸunu, ama derslerine yeterince çalışmadığı için bu potansiyelini ortaya koyamadığını düÅŸünür. Çocuk derslerine bir çalışsa neler neler baÅŸarabilecektir ama bir türlü olmuyordur iÅŸte!
Peki, neden ‘zeki’ çocuklar ders çalışmıyorlar? Zekâ tek başına derslerine yetmiyor mudur? Zekâyı harekete geçirecek faktörler nelerdir? İşte anne ve babalar bu tarz düÅŸünceler içinde pek çok davranış örüntüsüyle çocuklarını etkilemektedirler ve sürecin sıkıntılı devam etmesinde büyük rol oynamaktadırlar.
Öncelikle, herhangi bir kiÅŸinin olumlu ya da olumsuz ÅŸekilde etiketlenmesinin o kiÅŸi üzerinde negatif etki edeceÄŸini belirtmeliyiz. YetiÅŸkinlerin bile olumsuz etkilendiÄŸi bu tarz durumlardan, henüz soyut düÅŸünme geliÅŸimini tamamlamamış olan çocuk ver ergenlerin nasıl etkileneceÄŸini bir düÅŸünün. ‘Zeki’ diye etiketlenen çocuk, ‘Ben zekiyim ve en iyi olmalıyım.’, ‘Ben nasıl olsa zekiyim, daha fazla çabalamama gerek yok.’, ‘Ben zekiyim ama yetmiyor galiba, hiçbir zaman da yetmeyeceÄŸine göre en iyisi ben bu oyundan (akademik geliÅŸim) çekilip hiçbir ÅŸey yapmayayım.’ ÅŸeklinde düÅŸünceler geliÅŸtirir. Zeki olduÄŸunu kanıtlamak zorunda hisseder fakat bir taraftan da mükemmeli bekleyen anne baba baskısı ile karşılaşır. Mükemmeliyetçi beklenti aileler tarafından çocuÄŸa zaman zaman direkt, çoÄŸu zaman da pasif bir ÅŸekilde iletilir. Çocuk kendini gergin ve baÅŸarısız hisseder, bu kaygıyı çözemez ve ders notları düÅŸer. Aslında çok çok daha iyisini yapabilir ama olmuyor, yapamıyordur. Deyim yerindeyse oyundan çekilir ve yetersizlik göstermeye baÅŸlar. Sınıfında ya da okulunda onun kadar zeki olmayan çocuklar bile çok daha baÅŸarılı notlar alırlar. Bu durumda da ebeveynler çocuklarını diÄŸerleriyle kıyaslamaya baÅŸlarlar ve süreç gittikçe karmaşık hale gelir.
Yukarıda anlatılan problemlerin çözümü uzman psikolojik danışmanlar tarafından sürdürülen ‘EÄŸitsel Danışma’dır. EÄŸitsel danışmada, çocuÄŸun ders çalışmasını engelleyen faktörler belirlenir. Davranışsal ve biliÅŸsel müdahalelerle çözüme ulaşılır. Süreçte aile ile gerçekleÅŸtirilen seanslar da olur. Aile ile ebeveynlik tarzları ve çocuk ile ilgili beklentileri üzene çalışılır. EÄŸitsel danışma süreci, öncelikle haftada bir, sonrasında iki haftada bir ve son olarak ayda bir olacak ÅŸekilde, sınav döneminde olmayan bir öÄŸrenci için 6 ay, sınav dönemindeki öÄŸrenci için ise 8 aydır. Psikolojik danışma seanslarına düzenli katılım durumlarında da beklenen çözüme ulaşılır.